Edvayzer – (Advisor – guruh rahbarlari)
NIZOM
Avloddan-avlodga o’tib kelayotgan murabbiylik tizimi yillar osha tubdan o’zgardi va chuqur ildiz otib, mustaqillik yillarida davlat va jamiyat farovonligi uchun gullab-yashnadi.
Ushbu tizimni har tomonlama rivojlantirish, takomillashtirish va keng tarqatish xalqimizning betakror milliy qadriyatlari, urf-odatlari va an’analarini o’zida mujassam etgan davlatimizning ustuvor vazifalaridan biriga aylandi.
Murabbiylik tizimini samarali usul va uslublarsiz, tajriba va yutuqlarni keng joriy etmay turib, ma’naviyat-ma’rifatsiz yanada rivojlanishini tasavvur etib bo’lmaydi.
Bunday tadbirlar iqtidorli insonlar va mutafakkirlarning salohiyatini Vatan kelajagiga yo’naltirish, yoshlarni milliy qadriyatlarimizni va eng muhimi, o’zligimizni anglaydigan milliy istiqlol g’oyalari ruhida tarbiyalashda muhim rol o’ynaydi.
Ta’kidlash joizki, mustaqillik yillarida boy tariximiz va betakror merosimiz, muqaddas dinlarimiz, urf-odatlarimiz qayta tiklandi. Bu olijanob fazilatlar, mehr-oqibat, hamkorlik, bag’rikenglik, Vatanga muhabbat tuyg’usi va mamlakatimiz kelajagi har birimizga yaqin bo’lishi lozim. Bu ijobiy omillarning barchasi xalqimizning kayfiyatini ko’tarib, tadbirkorlik, ijodkorlik, vatanparvarlik kayfiyatini kuchaytirib, ertangi kunga ishonchini oshirdi.
Bugungi kunda farzandlarimizni tarbiyalash eng muhim vazifalardan biridir. Edvayzer tizimidan samarali foydalanish (Advisor – kuratorlik) – tarbiyaviy ishlarda muhim ahamiyatga ega.
Edvayzer – guruh kuratori. Edvayzerlar Nizomining mohiyatini zamonaviy talablar darajasida takomillashtirish va yangilashni talab qilganligi sababli ishlab chiqilgan bo’lib, unda quyidagi tartib va majburiyatlar joriy etilgan.
Umumiy tushuncha
“Ipak yo’li” turizm xalqaro universiteti edvayzeri 30-40 talabadan iborat guruhga rahbarlik qiladi, ular bilan ma’naviy-ma’rifiy ishlar olib boradi, ularning ijtimoiy muammolarini o’rganadi va muammolarini hal qilishga yordam beradi yoki yoshlar ma’naviyati va ma’rifati ishlari bo’yicha koordinatorga taklif yuboradi.
Edvayzerlar Nizomining asosiy maqsadi – faoliyatini yanada takomillashtirish, uning kompetentligini oshirish va talaba yoshlarni mustaqilligimiz g’oyalariga sadoqat ruhida rivojlantirish uchun tarbiyaviy ishlar samaradorligiga erishishdir.
Quyida “Yetakchilar kengashi” – “Edvayzerlar kengashi” deb nomlanadi. “Edvayzerlar kengashi raisi” – “Edvayzerlar koordinatori” deb yuritiladi.
- ASOSIY QOIDALAR
1.1. “Ipak yo’li” turizm xalqaro universiteti kredit tizimida oliy ma’lumotli mutaxassislarni tayyorlaydi. Ushbu tizimning asosiy maqsadi mutaxassislik o’quv dasturining tarkibiy bo’linmasi sifatida ta’limni tanlash asosida talabalarning mustaqil tashkil etilishi va mustaqil ishlash ko’nikmalarini rivojlantirishdir.
1.2. Bu holat ularning o’qituvchi rahbarligi ostida talabaning mustaqil ishiga bo’lgan talablarni o’rganish jarayonidagi o’rnini belgilaydi.
1.3. Ushbu Nizom O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida” gi Qonuni, kredit texnologiyalari bo’yicha o’quv jarayonini tashkil etish qoidalari, O’zbekiston Respublikasining ta’lim to’g’risidagi boshqa normativ-huquqiy hujjatlari va universitetning me’yoriy hujjatlari asosida ishlab chiqilgan.
1.4. Ushbu Nizom bilan tartibga solinmagan masalalar O’zbekiston Respublikasining amaldagi qonunchiligi va “Ipak yo’li” turizm xalqaro universiteti qoidalari bilan tartibga solinadi.
1.5. Edvayzerlar faoliyati universitet o’qituvchilari faoliyatining muhim ko’rsatkichlaridan biri bo’lib, bo’sh ish o’rinlarini tanlashda hisobga olinadi.
1.6. Fakultetlar rahbarlari tegishli dekanlar va o’qituvchilar bilan hamkorlikda edvayzerlarni o’qituvchilar orasidan tanlaydilar, ularning imkoniyatlaridan kelib chiqib, edvayzer roliga rozi bo’lganlarni suhbat orqali tanlab olishadi. Guruhlarga biriktirilgan edvayzerlar ro’yxati tasdiqlanganidan keyin ularni Edvayzerlar kengashiga (bundan keyin – Kengash) taqdim etiladi.
1.7. Ushbu Nizomga muvofiq, yangi o’quv yili boshida edvayzerlar koordinatori, fakultet dekanlari va ularning o’rinbosarlari talabalarga edvayzerlarning maqsad va vazifalari to’g’risida ma’lumot beradilar.
1.8. Ma’naviyat va ma’rifat ishlari bo’yicha yoshlar bilan ishlash bo’limi boshlig’i edvayzerning ishini prorektor bilan muhokama qiladi va fakultet kengashining rektorlari ro’yxatiga tasdiqlash uchun taqdim etadi va universitetning akademik guruhlariga edvayzerlarni tayinlash to’g’risida buyruq loyihalarini tayyorlaydi.
1.9. Ushbu hujjatda universitet Kengashining edvayzerlar uchun ish vaqtidan ortiqcha va boshqa imtiyozlarni to’lash to’g’risidagi qarorining tegishli bandlari o’rnatildi.
1.10. Edvayzerlar ishlab chiqilgan o’quv rejalari va tegishli mavzular bo’yicha darslar olib boradilar.
1.11. Ular universitet psixologi bilan hamkorlikda ishlaydi.
1.12. Edvayzerlar asosan talabalarning mustaqil fikrlashi, keng dunyoqarashini bilish, chuqur o’rganish bilan shug’ullanadilar, o’z vatanlari, ulkan moddiy va madaniy merosi, milliy qadriyatlari, ajdodlarimiz urf-odatlarini hurmat qilishadi. Ularning faoliyati jasur, vijdonli, iqtidorli, albatta, yuksak ma’naviyatli insonlarni tarbiyalashga qaratilgan bo’lishi kerak.
1.13. Yoshlar ma’naviyat va ma’rifat ishlari bo’limi boshlig’i, Kengash raisi va fakultet dekanlari edvayzerlarga biriktirilgan va ularning faoliyatiga mas’ul hisoblanadi.
1.14. Har semestr oxirida Kengash dekanatlar va bo’limlar bilan birgalikda edvayzerlarning tahliliy seminar-yig’ilishini o’tkazadi va o’quv yilining oxirida “Yilning eng yaxshi edvayzeri” tanlovini o’tkazadi.
- EDVAYZERLAR KOORDINATORI MAJBURIYATLARI:
2.1. Guruhga edvayzerlarni biriktirish jarayonida ularning istaklari inobatga olinadi;
2.2. Chorak oxirida direktorlar kengashi yig’ilish o’tkazadi hamda o’quv jarayonidagi yutuqlarni tahlil qiladi va kelishuvni qabul qiladi;
2.3. O’rnatilgan qoidalarga binoan, talabalarga ma’lumot olish uchun kutubxonalar, internet va boshqa manbalardan foydalanish, shuningdek, milliy va xalqaro ma’naviy-ma’rifiy, tanlovlarda qatnashish imkoniyatini beradi;
2.4. O’quv yilining oxirida “Yilning eng yaxshi edvayzeri” tanloviga nomzodni tavsiya qiladi.
- EDVAYZERNING MAQSADLARI:
3.1. Edvayzer – talabalarga akademik murabbiy vazifasini o’taydigan kurator bo’lib, ixtisoslashgan kursni tanlashda (individual ish rejasi) va o’quv dasturini o’zlashtirishda yordam beradigan kurator.
3.2. Edvayzer individual o’quv dasturini ishlab chiqishda va tuzatishda yordam beradi, talabalarning ilmiy manfaatlarini ifoda etadi va o’quv jarayonini tashkil etish bo’yicha barcha zarur ma’lumot materiallarini tayyorlashda qatnashadi.
3.3. Edvayzer individual o’quv dasturiga kiritilgan aniq bir fanlar bo’yicha yetarlicha akademik tayyorgarlikka ega bo’lishi, o’qituvchilar va talabalar bilan munosabatlarda korporativ va professional etika tamoyillariga asoslanib ish ko’rishi kerak.
3.4. Edvayzer butun o’quv jarayoni davomida tashkiliy-uslubiy va konsultativ ishlar bilan shug’ullanishi kerak.
3.5. Edvayzer talabaga o’quv dasturlari bilan individual kursni shakllantirish va o’zlashtirishga yordam beradi.
3.6. Edvayzer talabaga nafaqat o’qitish yo’nalishi bo’yicha, balki shaxsiy rivojlanishni yaxshilash yo’nalishida ham yordam beradi. Shu bilan birga, bu talabaga akademik bo’lmagan qiziqishlarini aniqlashga, jamoat ish turini tanlashga yordam beradi, talabalarga universitet ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish imkoniyatlari haqida ma’lumot beradi.
3.7. Shuningdek, edvayzer talabaga kelajakdagi professional karyera masalalarini hal qilishda, tadqiqot yo’nalishini aniqlashda, rahbarni, tezis mavzularini tanlashda va kasbiy amaliyot asoslarini aniqlashda yordam berishi mumkin.
3.8. Talaba nafaqat professional jihatdan savodli, balki yetuk mutaxassis ham bo’lishi kerak. Shu sababli, murabbiyning faoliyati talabalarning dunyoqarashi va O’zbekistonning tarixiy tajribasiga asoslangan fuqarolik asoslarini yaratishga yo’naltirilishi kerak.
Edvayzerning majburiyatlari:
3.9. Ushbu Nizomda va belgilangan tartibda quyida keltirilgan talabalarning xatti-harakatlari bo’yicha jamoaviy va individual yig’ilishlarni o’z ichiga olgan ish rejasini ishlab chiqish.
3.10. Individual o’quv dasturini tuzishda kursga ro’yxatdan o’tish va talabalarga o’quv dasturlari mavzularini tanlashda yordam berish.
3.11. Lozim bo’lganda talabalarga individual o’quv dasturiga o’zgartirishlar kiritish uchun yordam berish.
3.12. Edvayzer talabalar tomonidan tasdiqlangan individual o’quv dasturlarini amalga oshirish uchun javobgardir.
3.13. O’qish jarayonida biriktirilgan talabalarni dekanlar va prorektorlar bilan bir vaqtning o’zida tekshirish hamda ular bilan ishlash.
3.14. Akademik rivojlanish, intizom, davomat va universitet hayotiga jalb qilishni oshirish maqsadida biriktirilgan talabalar bilan tarbiya ishlarini olib borish.
3.15. Kafedralar ishi to’g’risida yillik hisobot taqdim etish.
3.16. Talabalar turar joylari to’g’risida doimiy ravishda ma’lumot berib turish va ularga uy-joy va ijtimoiy muammolarni hal qilishga yordam berish.
3.17. Talabalarning ota-onalari va qarindoshlari bilan aloqa o’rnatish.
3.18. Talabalar haqida tegishli ma’lumotlarni berish va to’plash.
3.19. Talabalarni kafedra, professor-o’qituvchilar va universitet jamoaviy hayotiga jalb qilish.
3.20. Ota-onalarga (qarindoshlarga), kafedra mudiriga, fakultetga talabalarning o’qish va universitetdan tashqari faoliyati to’g’risida tezkor ravishda xabar berish.
3.21. Konsultativ-maslahat ishi quyidagilardan iborat:
- talabalarni o’quv jarayonini tashkil etish qoidalari bilan tanishtirish;
- talabalarning intilishlari va qobiliyatlarining ustuvorligini aniqlash;
- namunaviy va ishchi o’quv dasturlari hamda fanlar ro’yxati, majburiy va ixtiyoriy fanlar ro’yxatini tuzishga qo’yiladigan talablar bilan tanishish;
- kredit ta’limi texnologiyasini joriy etish asoslarini tushuntirish, ish haqining yagona bahosi sifatida kreditlarni aniqlash;
- talabalarga o’quv binolari va yotoqxonalarida ichki intizomning asosiy tartib qoidalari haqida tushuntirish ishlari olib borish va ularni buzish oqibatlari nimalarga olib kelishidan ogoh etish;
- shaxsiy qiziqishlari bo’yicha talabalarni universitetning ijodiy imkoniyatlari to’g’risida xabardor qilish, ularni talabalar jamoat birlashmalariga, ilmiy, badiiy va sport to’garaklariga jalb qilish;
3.22. Edvayzer quyidagi huquqlarga ega:
- barcha fanlar bo’yicha joriy, oraliq va yakuniy nazoratning muvofiqligini tekshirish.
- Muammolarni ko’rib chiqayotganda, talabalar faoliyati va akademik holati bilan bog’liq bo’lgan komissiya (kengash) ishida ishtirok etish.
- Kompyuter bazasida har bir talaba haqidagi ma’lumotlarning to’g’ri to’ldirilishini nazorat qilish.
- Bo’limlardan talabalarga taqdim etadigan fanlar soni to’g’risida o’z vaqtida ma’lumot olishlarini talab qilish.
- Talabalar bilan bog’liq bo’lgan barcha masalalarni muhokama qilishda ishtirok etish.
- O’qish va universitetdan tashqari mashg’ulotlarni takomillashtirish bo’yicha takliflar berish.
- EDVAYZER UCHUN QO’YILADIGAN TALABLAR:
4.1. Edvayzer – intellektual, madaniyatlilik, yetakchilik, ijodiy qobiliyat, tashkilotchilik, tashabbuskorlik va tadbirkorlik qobiliyati, mas’uliyat hissi, mustaqil qaror va harakatlarni amalga oshirish, universitetning strategik maqsadlariga xushmuomalalik bilan erishish qobiliyatiga ega bo’lishi kerak.
4.2. O’z sohasi bilan bog’liq barcha ma’lumotga ega bo’lishi kerak.
4.3. O’zbek, rus va ingliz tillarini bilishi lozim.
4.4. Oliy ma’lumotli bo’lishi zarur.
- EDVAYZERNING ISH JARAYONINI NAZORAT QILISh:
5.1. Edvayzer faoliyatini yoshlar siyosati bo’limi boshlig’i, Kengash raisi va fakultet dekanlari nazorat qiladi.
5.2. Nazorat kurator soatlarida olib boriladi.
5.3. Edvayzerlar o’z faoliyati to’g’risida har oyning 2 sanasida yoshlar siyosati bo’limi boshlig’iga hisobot berishadi. Semestr oxirida Kengash tomonidan o’tkazilgan yig’ilishda dekanning o’qituvchilar faoliyati to’g’risidagi hisoboti tinglanadi.
5.4. Lozim topilganda edvayzer va talaba ishi bilan bog’liq masalalar universitet Kengashi kun tartibiga kiritiladi.
5.5. Edvayzerlar faoliyati quyidagi mezonlar bo’yicha baholanadi:
- a) talabalar o’rtasida universitetning axloqiy me’yorlariga muvofiqligi;
- b) talabalarning universitet ichki intizomiga rioya qilishi: davomat, fanlarni o’zlashtirish, universitet, shahar, viloyat, respublika va xalqaro miqyosdagi olimpiada, konferensiya va seminarlarda qatnashish natijalari;
- v) turli tadbir va musobaqalarda faol bo’lish va ulkan natijalarga erishish;
- d) talabalarning ilmiy tadqiqot ishlarida ishtiroki va natijalari;
- e) talabalarning axloqiy fazilatlari.
6. Tanlangan ta’lim yo’nalishlari tartibi
6.1. O’quv rejasi va fanlar ro’yxati asosida talabalar o’zlari o’qish kursini tanlaydilar.
6.2. Har semestrda individual o’quv rejasi edvayzer rahbarligida tuziladi.
6.3. Bo’lim boshliqlari edvayzerlarga obyektlarning soni va tavsifi haqida batafsil ma’lumot berishlari kerak.
6.4. Yaratilgan individual o’quv rejasi talaba tomonidan uch nusxada imzolanadi va nashrga tasdiqlash uchun taqdim etiladi.
6.5. Edvayzer, agar biron bir e’tiroz bo’lmasa, individual o’quv dasturini imzolaydi, uni fakultetda muvofiqlashtiradi va uni fakultet dekaniga tasdiqlash uchun taqdim etadi. Tasdiqlangandan so’ng, bitta nusxasi talabada qoladi, ikkinchisi esa sertifikatlashtirish jarayonida foydalanish uchun ofis registratoriga topshiriladi va uchinchisi dekanatda saqlanadi va talabaning o’quv rejasini tuzish uchun asos bo’lib xizmat qiladi. Individual o’quv dasturini topshirishning oxirgi muddati – semestrning birinchi haftasi fakultetning registraturasiga topshirilishi lozim. Talabaning individual o’quv dasturi uning shaxsiy identifikasiya raqami ostida ro’yxatga olinadi.
6.6. Kafedralar talabalarga edvayzerlar orqali fanlarning soni va mazmuni to’g’risida ma’lumot berishlari, shuningdek, Ofis registratori dasturidan foydalangan holda mavzularning taqdimotlari haqida ma’lumot berishlari kerak.
6.7. Har bir fan bo’yicha o’quv mashg’ulotlari va jadvallari talabalar ro’yxatiga asoslanadi.
6.8. Talabalarni o’qish uchun ro’yxatga olish “Ofis registratori” tizimida kafedra va dekanlar vakillari ishtirokida zarur shakllarni to’ldirib, edvayzerlarning uslubiy va maslahat usulidan foydalangan holda amalga oshiriladi. Ro’yxatdan o’tish muddati akademik taqvimda ko’rsatilgan.
6.9. Ilmiy ishlarga qabul qilish talaba tomonidan uning individual o’quv dasturini edvayzer bilan batafsil muhokama qilinganidan keyin amalga oshiriladi. Edvayzer tasdiqlangan ish rejalari va fanlar asosida fanlarni tanlash bo’yicha tushuntirishlar beradi.
- Nizomga o’zgartirishlar va qo’shimchalar kiritish tartibi
Ustavga o’zgartirish va qo’shimchalar Edvayzerlar kengashi taklifiga binoan kiritiladi hamda universitet rektori tomonidan tasdiqlanadi.